استرابیسم در کودکان

استرابیسم چیست؟ استرابیسم یا انحراف چشم ، وضعیتی است که در آن هر دو چشم به طور همزمان به یک نقطه نگاه نمی‌کنند. این عارضه معمولا در افرادی که عضله چشم ضعیفی دارند یا بسیار دوربین هستند رخ می‌دهد.

گاهی اوقات انحراف چشم بسیار قابل توجه است. گاهی اوقات، ممکن است فقط زمانی متوجه شود که کودک خسته است یا به چیزی بسیار نزدیک نگاه می کند.

انحراف چشم معمولا در کودکی فرد ایجاد می‌شوند و اغلب اوقات با تنبلی چشم همراه هستند. در صورتی‌که این اختلال در بزرگسالی رخ دهد، به احتمال زیاد منجر به دوبینی خواهد شد. در هر صورت این بیماری با روش‌های مختلف و جراحی قابل درمان است، اما اقدام به موقع یک شاه کلید اصلی در روند درمان آن است.

انواع انحراف چشم در کودکان انحراف چشم دارای انواع مختلفی است که در ادامه به شرح مختصری از هرکدام آن ها می پردازیم:

انحراف چشم بر اساس نوع حرکت

انحراف چشم به سمت داخل (اروتروپی)

انحراف چشم به سمت خارج (اگزوتروپی)

انحراف چشم به سمت بالا (هایپرتروپی)

انحراف چشم به سمت پایین (هیپوتروپی)

انحراف چشم بر اساس زمان دیده شدن

انحراف چشمی که در زمان باز بودن چشم قابل رویت باشد انحراف چشم آشکار نامیده می شود. انحراف چشم پنهان در صورت بسته بودن چشم ها قابل رویت است.

انحراف چشم بر اساس سن

در بیشتر مواقع انحراف چشم در سه سال اول زندگی کودک خود را نشان می دهد. اما برخی دیگر ممکن است در مرور زمان خود را نشان دهد.

علت انحراف چشم در کودکان گاهی اوقات کودکان به صورت مادرزادی با این مشکل مواجه هستند یعنی ممکن است خانواده آن ها سابقه چنین بیماری را داشته باشند اما در دیگر موارد کودکان کاملا به صورت مستقل به این بیماری مبتلا می شوند.

گاهی اوقات بیماری های خطرناک دیگری مانند فلج مغزی یا سندرم داون می تواند احتمال بروز چنین بیماری را در کودکان افزایش دهد. همچنین کودکان زودرس یا نوزادانی که از لحاظ جسمی بسیار ضعیف هستند بیشتر در معرض ابتلا به چنین بیماری قرار می گیرند.

علائم انحراف چشم در کودکان چیست؟ چشم‌ها ناهماهنگ به نظر می‌رسند.

با هم حرکت نمی‌کنند.

پلک زدن یا چشمک زدن مکرر، به‌ویژه در نور شدید خورشید

کج‌کردن سر برای نگاه‌کردن به چیزها

درک عمق معیوب

دوبینی

تشخیص انحراف چشم در کودکان چگونه است؟ اگر کودک شما بعد از ۶ ماهگی نتوانست چشم‌های خود را روی یک جسم به درستی متمرکز کند، ممکن است به انحراف مبتلا باشد. در بیشتر مواقع این عارضه از روی ظاهر نیز قابل تشخیص است. با ‌این‌حال تشخیص نهایی به عهده متخصص چشم است.

تست‌های مختلفی وجود دارد که می‌‌توان از آنها برای تشخیص تنبلی چشم و انحراف چشم استفاده کرد. تست انعکاس نور روشی است که پزشک از کودک می‌‌خواهد به طور مستقیم به منبع نور نگاه کند تا بتواند به ارزیابی تقارن چشم‌ها بپردازد.

منشور یکی دیگر از تست‌هایی است که از آن برای آنالیز میزان تقارن چشم‌های کودک از آن استفاده می‌شود. در صورتی که کودک هنوز قادر به صحبت کردن نباشد پزشک سطح بینایی او را با ارزیابی توانایی کودک برای متمرکز شدن بر یک شی در حال حرکت یا عکس العمل به هنگام بسته بودن یک چشم بررسی می‌نماید. پزشک از شما درباره سابقه خانوادگی انحراف چشم سوال می‌پرسد و می‌خواهد بداند که دقیقا از چه زمانی متوجه شده‌اید که فرزندتان انحراف چشم دارد. برای آنکه بتوانید به فرزند خود کمک کنید باید سعی کنید به خاطر بیاورید که آیا مشکل انحراف چشم فرزند شما از زمان تولد قابل مشاهده بوده است یا به علت بروز سایر مشکلات مربوط به سلامت به وجود آمده است.

درمان ‌انحراف ‌چشم در کودکان معمولا به کمک یکی از روش‌های زیر انحراف چشم کودکان درمان می‌شود:

درمان تنبلی چشم

برای درمان تنبلی چشم کودک باید میزان استفاده از چشم سالم محدود شود تا چشمی که دچار تنبلی شده است مجبور به فعالیت شود.

استفاده از عینک برای اصلاح عیوب انکساری در یک یا هر دو چشم

در صورتی که کودک دچار اختلال عیوب انکساری از قبیل نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم باشد استفاده از عینک برای اصلاح بینایی یک چشم یا هر دو چشم تجویز می‌شود که در این حالت انحراف چشم بهبود پیدا خواهد کرد.

انجام عمل جراحی برای اصلاح انحراف چشم به بهبود بینایی هر دو چشم 

ماهیچه‌های چشم به دیواره چشم که صلبیه نام دارد می‌چسبند و توسط لایه نازکی از بافت به نام ملتحمه پوشانده می‌شوند. جراحی انحراف چشم یکی از انواع عمل چشم است که در آن جراح چشم یک اسپکولوم پلک را در محل قرار می‌دهد تا پلک ها را باز نگه دارد و سپس یک برش کوچک در ملتحمه ایجاد می‌کند تا به عضله چشم دسترسی پیدا کند. سپس جراح از یک قلاب کوچک و ظریف برای جداسازی عضله قبل از تنظیم مجدد استفاده می‌کند. جراحی چشم ضربدری معمولا به دو روش تغییر جایگاه ماهیچه و برداشتن عضله چشم صورت می‌گیرد.

تغییر جایگاه عضله چشم

تغییر وضعیت عضلات چشم حالتی است که در آن جراح عضله را از سطح چشم بریده و آن را به عقب بر روی کره چشم، دور از جلوی چشم می‌چسباند.

برداشتن عضله چشم

برداشتن عضله چشم حالتی است که در آن عضله از محل اتصال خود بریده می‌شود. در این عمل بخش کوچکی از عضله برداشته می‌شود و سپس عضله کوتاه شده دوباره به محل اصلی خود متصل می‌شود.

بهترین سن برای عمل انحراف چشم چه زمانی است؟ بهترین سن برای جراحی چشم نوزادان مبتلا به انحراف، ۲ تا ۳ سال است. با این حال، بزرگسالان و کودکان بزرگتر که بعدا به این بیماری مبتلا می‌شوند، می‌توانند در هر سنی این عمل را انجام دهند.

درصد موفقیت عمل انحراف چشم چقدر است؟ جراحی انحراف چشم حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد موفقیت دارد. هرچند که موفقیت این جراحی به سن فرد و نوع انحرافی که به آن مبتلا است، بستگی دارد. اما بیشتر جراحی‌هایی که برای درمان این بیماری انجام می‌شوند، موفقیت‌آمیز است.

آیا انحراف چشم باعث تنبلی چشم می شود؟ وقتی چشم‌ها به جهات مختلف نگاه می‌کنند، مغز دو تصویر دریافت می‌کند. برای جلوگیری از دوبینی، مغز ممکن است تصویر چشم چرخانده شده را نادیده بگیرد و در نتیجه دید آن چشم را ضعیف کند.

آیا انحراف چشم مادرزادی درمان دارد؟ بله، انحراف چشم مادرزادی نیز قابل درمان است، فقط باید توجه داشته ‌باشید که این اختلال باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحت درمان قرار گیرد تا بهترین نتیجه حاصل شود.

میزان بروز انحراف چشم در کودکان چقدر است؟ اگر به طور میانگین بخواهیم بگوییم از هر ۱۰۰ کودک ۵ نفر آن ها به این اختلال مبتلا می شوند.

انحراف چشم در کودکان ۰